Kepez Belediye Başkanı Hakan Tütüncü, söz verdiği gibi Varsak’taki Perge uygarlığının bir köyü olan Lyrboton Kome’yi, turizm şehri Antalya’nın tarihi kültür mirası envanterine kazandırıyor.

Kepez Belediyesi, ‘arkeopark’ olarak turizme kazandıracağı Varsak’taki Perge uygarlığının bir köyü olan Lyrboton Kome’nin, tarihi yapılarını kapatan bitki örtüsünü temizliyor.

Bitki örtüsü çalışması, 15 kişilik bir ekip tarafından Antalya Müzesi Müdürlüğü yetkililerinin gözetiminde yapılıyor. Bitme aşamasına gelen temizlik çalışması sonrası yaklaşık 2 bin yıllık bir geçmişi olan antik köydeki tarihi yapılar gün yüzüne çıktı.

Kentin yanı başında ama bilinmiyor

Elai Baris (Yağ çiftliği) olarak bilinen antik kent, Varsak’ın kuzeyinde Antalya Ovası’nın panoramik izlendiği bir tepede yer alıyor. Kente yakın bir bölgede olmasına rağmen tarihi yağ üretim merkezi, pek çok kişi tarafından bilinmiyor. Bitki örtüsü altında kalan ve defineciler tarafından talan edilen Lyrboton Kome, adeta yok olmaya terk edilmişti.

Söz verdiği gibi turizme kazandırıyor

Başkan Hakan Tütüncü, 2014 mahalli seçimlerinde bilinmeyen ve kaderine terk edilen bu tarihi mirası, turizme kazandırmayı vaat etmişti. Tütüncü, şimdi bu vaadini yerine getiriyor ve antik kenti Antalya’nın ilk arkeoparkı yapıyor. 
Tütüncü, bu amaçla geçtiğimiz aylarda Elai Baris’te,  Antalya Müze Müdürü Mustafa Demirel, Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nevzat Çevik ve Koruma Kurulu üyeleriyle birlikte keşif çalışması yapmıştı.

Antalya’nın ilk arkeoparkı olacak

Daha sonra kente ulaşımı sağlayan yolun bakım ve onarımı gerçekleştirildi. Gerekli yasal izinlerin alınmasından sonra ise Antalya Müze Müdürlüğü yetkilileri gözetiminde, tarihi yapıları kapatan bitki örtüsünü temizlemek için çalışma başlatıldı. Bitki örtüsü temizlendikten sonra rölöve çalışması yapılacak ve arkeopark projesi Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’nün onayına sunulacak.  Onay çıktığında ise projenin uygulanmasına geçilecek.  Arkeopark çalışması ile Lyrboton Kome açık hava müzesi haline getirilmesi amaçlanıyor.  Bilgilendirme akslarının olacağı arkeoparkta, ziyaretçilere tarihi kentle ilgili bilgiler verilecek ve arkeolojik hikayeler anlatılacak.

Antalya\'ya kültür armağanı

Başkan Tütüncü, “ Bitki temizliğini, bağlantı yollarını yaparak bu kenti turizmin dikkatine sunacağız. Daha sonra rölöve, restorasyon çalışmalarıyla antik kenti ayağa kaldıracağız.  Bu kültür hazinesini, arkeopark haline getirerek Antalya’ya armağan edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Zeytinyağı üretim köyü

Lyrboton Kome’de ilk arkeolojik çalışmayı yapan Prof. Dr. Nevzat Çevik de tarihi kentle ilgili şu bilgileri verdi: “Burası, antik adıyla Lyrboton Kome’dir. Elai Baris olarak da bilinir (Yağ Çiftliği).  Büyük bir antik zeytinyağı üretim köyüdür, Lyrbos Köyü, Perge’ye bağlıdır. Kadersizliği, bırakın turisti, Antalyalılarıın bile binde birinin ancak bildiği, özel ama küskün ve yetim yerlerden biri olmasıdır. Helenistik Dönem’de de burada yerleşim olması beklense de kalıntılar büyük çoğunlukla Roma ve Bizans Dönemi’nden kalmadır. Bugünkü Varsak’ın adı 13. yy başında yöreye gelen Üçok boyundan Tatar Serdarı Baçu Han’ın 6 oğlundan biri olan Varsak Bey’den gelir. O gün bu gündür bölgenin adı  ‘Varsak’tır. Bölgenin her yanında keşfettiğimiz zeytinyağı işlikleri en çok buradadır. Çok sayıda ve entegrelikler yüksek bir yağ üretimi olduğunu göstermektedir.
Bu üretimin ve yerleşimde yaşanmışlığın diğer izleri çok sayıda sarnıç, 80’in üzerinde mezar, 2 katlı korunmuş konutlar, 1 küçük hamam ve 3 de kilisedir. Döşemealtı’ndan gelip Perge’ye giden Via Sebaste (İmparator Yolu) da buradan geçer. “